بررسی اثرات حذف برگها پس از گلدهی بر عملکرد دانه گندم

شیوع بیماریهای برگی گندم در مرحله تشکیل دانه در مزارع استان گلستان بعلت مساعد شدن شرایط جوی (گرما و رطوبت مناسب ) بسیار معمول است که تقاضای زارعین را برای سمپاشی افزایش داده است وجود نظرات بحث انگیز و گاه متناقض در خصوص چگونگی تاثیر برگها در مراحل مختلف پس از گلدهی روی عملکرد و مورد آلودگی محیط زیست باعث گردید، تاثیر بیماریهای برگی و کاهش سطح برگ پس از مرحله گلدهی از طریق قطع برگ شبیه سازی شود، در این ارتباط آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 1377 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی عراقی محله به اجرا درآمد. مراحل حذف برگ در سه سطح (گلدهی، شیری شدن دانه، خمیری شدن دانه) و حذف برگها در هفت سطح (حذف 50 درصد برگ پرچم، حذف تمام برگ پرچم، حذف تمام برگها بجز برگ پرچم، حذف برگ پرچم+برگ ماقبل آن، حذف سه برگ انتهایی بوته، حذف کل برگهای بوته و عدم حذف برگها) بصورت فاکتوریل اعمال گردید. نتایج بررسی نشان می دهد که حذف برگها در مراحل اولیه تشکیل دانه (مرحله گلدهی و شیری شدن دانه) عملکرد بیولوژیک ، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت را در سطح آماری یک درصد تحت تاثیر قرار داده است . حذف برگها در مراحل گلدهی و شیری شدن دانه در مقایسه با حذف برگها در مرحله خمیری شدن دانه باعث کاهش عملکرد بیولوژیک ، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت بترتیب به مقدار 19 درصد، 13/8، 29/2 و 12/8 درصد شده است . حذف برگها نیز در سطح آماری یک درصد تاثیر معنی داری روی عملکرد بیولوژیک ، وزن هزار دانه و شاخص برداشت داشته است . حذف 50 درصد برگ پرچم تاثیری روی کاهش عملکرد بیولوژیک در مقایسه با شاهد (عدم حذف برگ ) نداشته است در حالیکه اعمال همین تیمار وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت را به ترتیب به میزان درصد، درصد و 6 درصد در مقایسه با شاهد (عدم حذف برگ ) کاهش داده است . تاثیر متقابل زمان حذف برگ و حذف برگ نیز ریو فاکتورهای اندازه گیری شده (عملکرد بیولوژیک ، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت ) در سطح آماری یک درصد معنی دار بود. مجموع مطالعات انجام شده ضرورت حفظ برگها بطور اعم و برگ پرچم بطور اخص را تا پایان مرحله، شیری شدن دانه نشان می دهد و بدیهی است هر گونه خسارتی به برگها بویژه برگ پرچم (توسط آفات و بیماریها) در مراحل گلدهی و شیری شدن دانه خسارت جبران ناپذیری را متوجه عملکرد اقتصادی گندم (رقم تجن) می کند.